A aldea das sete tabernas de Val de Lóuzara quedou sen xente

Só un veciño habita no lugar de Praducelo, e o colexio de Paredes de Lóuzara, deseñado para acoller a 120 nenos, está pechado desde o ano 2006



O lucense Val de Lóuzara atópase situado entre O Courel e o alto do Poio (Pedrafita do Cebreiro) e ocupa a terceira parte da extensión do termo municipal de Samos. A enorme perda de poboación que experimentou nos últimos quince anos ocasionou que estean desocupadas máis do 70% das casas que adornan os núcleos das catro parroquias que o compoñen -San Xoán, San Cristovo, Gundriz e Santalla.

O caso máis drástico é o do núcleo de Praducelo, no que chegaron a estar abertas ata sete tabernas e era unha cita obrigada o día 17 de cada mes. Hoxe só unha das súas oito vivendas está habitada.


Esta zona é a que viu nacer ao poeta Fiz Vergara Vilariño (1953-1997), quen seguro que non estaría moi feliz se comprobase que na súa localidade natal, Santalla de Abaixo, na que chegou a haber 12 casas, hoxe tamén só queda unha na que reside xente.



A proba máis evidente do retroceso poboacional e demográfico desta zona é que hai dous anos tivo que pechar as súas portas o único centro escolar da zona, situado en Paredes de Lóuzara. O colexio, inaugurado en 1990, estaba deseñado para albergar con comodidade a 120 escolares. No seu primeiro ano comezou con 42 e a partir de aí sempre foi baixando. Ata que houbo menos de cinco alumnos de primaria, e tivo que pechar.


Na actualidade non existe ningún neno ou nena en idade de cursar estudos de primaria. O único nacemento foi o dunha nena o pasado mes de setembro, no núcleo de Prado.



Sen perspectivas

Pero é que a situación aínda tende a empeorar, xa que a maior parte das persoas que residen en aldeas case deshabitadas son de idade moi avanzada e cada vez son máis os núcleos que quedan baleiros.


O único raio de esperanza para os numerosos anciáns de Val de Lóuzara é a implantación da Fundación O Noso Lareira, que dirixe o vigairo Miguel Gómez. Logo de moitos anos de esforzo e dedicación conseguiu habilitar dous edificios nos que organizan reunións e festas para que os maiores non sentan sos. Tamén lles ofrece as axudas máis diversas.


As poucas persoas novas que residen na zona perderon toda esperanza de que a situación mellore. «Fai 20 anos déronse bastantes axudas, pero a xente estaba desinformada e non as solicitou, polo que se perderon», di con resignación José Antonio López, veciño do núcleo de Paredes.


O comportamento dos políticos tampouco agrada demasiado aos fregueses. «Só vémoslles o pelo por aquí cando chegan as eleccións e necesitan dos nosos votos. A partir de aí xa non sabemos nada deles. Agora están a facer algunhas pistas rurais, cando xa non hai case ninguén que as utilice», lamenta López.


Este louzarino recorda con nostalxia cando en calquera aldea «atopabas xente». «Iso invitábache a saír de casa, xa que en calquera sitio había ambiente e podías falar cos veciños. Agora non hai nada nin o volverá a haber», sentenza López non sen certo desánimo.