Artigo de Fernanda Follana. A vendima chegou con vinte días de atraso o ano pasado, para os últimos viticultores que quedan na ribeira do Navia, onde fai catro décadas a uva viviu tempos de esplendor. Entón as súas ladeiras asolladas estaban poboadas de viñas que hoxe xacen sepultadas pola maleza, vítimas do abandono do rural. O viño era un ben prezado e os veciños relatan que as casas podentes da montaña compraban terras na ribeira para plantar cepas: «Dicíase que ou que tinga unha viña, tinga unha mina», recordan. ¿Quen imaxina Navia, forestal e agrogandeira, unha potencia vinícola?. Nunha das empinadas ladeiras que encerran pobóaa, aprécianse os restos dun viñedo comido polo monte. Un tellado que asoma entre a maleza delata a presenza da caseta que servía de vixilancia.
De entre as zarzas sae unha cepa que rube por un carballo. As súas follas de parra mestúranse coas do carballo e fermosos acios de uva negra reivindican os tempos dourados. Hoxe só algúns veciños dos pobos ribeiregos de Coea, A Ribeira, Barcia e Grandela dedícanse ao cultivo da vide e coa uva que eles mesmos cultivan elaboran o único viño genuinamente naviego, nunha comarca onde continúa a tradición de facelo nas casas, pero con uva de fóra.
Igual que os irredutibles galos de Astérix, estes nostálxicos vinateros manteñen vivo o último reduto do viño nos Ancares. En Grandela, Jorge Díaz recolleu o sábado 400 quilos de uvas, coas que calcula que producirá uns trescentos litros de viño. «Este ano a colleita é algo peor en cantidade, pero a calidade dá uva é boa»: Mentres Jorge explica que as súas cepas son novo , mostra a empinada caída ata o río comida pola maleza, e afirma que noutro tempo estivo repleta de vides. «Eu volvín a isto por recordar vos tempos de antes cando de neno ía facer xornais á vendima. Para min é unha alegría»: Jorge, que é albanel, plantou as súas vides fai nove anos e introduciu mencía, alicante e godello. Tamén cultiva uva do país, a partir dunha cepa vella que conta que tiña máis dun século cando fai trinta anos recuperouna co propósito de «conservar a raza". Mestura toda a uva e elabora un viño tinto que di que non é acedo e que ten un toque afrutado mercé ao godello. «Ou ano pasado estaba exquisito», afirma un veciño.
Os seus outros sete irmáns tiveron que emigrar tamén e nas terras en que a súa familia tiña os viñedos hoxe móstranos os piñeiros e o monte. Raúl recuperou para o seu viña cepas de uva branca e negra do país porque, di, «eran as que tiñamos na casa» e vendimió este ano setecentos quilos de uva. Do viño que producirá darán boa conta el e a súa numerosa familia e cre que cando deixe as vides comerallas tamén o monte porque ninguen dos seus quince sobriños mostra interese por continuar cultivándoas.
Raúl refire con nostalxia que antes na Poboa case todas as casas tiñan cantina e que o viño que se vendía nelas maioritariamente era de uva da zona. «Só nunha feira había algún almacén que gastaba un bocoi, que leva oitocentos litros». Daqueles tempos de abundancia vitícola recorda que chegaban a Barcia a comprar viño cantineros da montaña e que os veciños de Abrente venderon todas os seus viñas a «ricachóns de fóra» e que logo tiveron que plantar unha nova para eles.
A vella usanza
Raúl continúa facendo o viño como outrora: «A única diferenza é que antes pisabamos as uvas descalzos, pero polo demais faise igual». As cepas de Raúl están moi xuntas e as cava a man; pisa as uvas en tinas de madeira con botas de goma; e fermenta o zume en cubas tamén de madeira; posteriormente trasiega o viño ás barricas. «Ou que non quédame é ningún cacho», laméntase, e explica que eran recipientes de madeira para beber o viño. Cando un veciño recorda que dicían que os vasos do viño non debían lavarse, Raúl replica con sorna: «Era por non ir pola auga á fonte, que ben mellor sabe nun vaso limpo».
No hay comentarios:
Publicar un comentario