Reserva da Biosfera da Unesco, (LIC) Lugar de Interese da Unión Europea, (ZEPA) Zona de Especial Protección das Aves, Rede Natura 2000, Zona Protección do Urso (Oso Pardo), ZEPVN Zona Especial Protección dos valois naturais, Reserva Nacional de Caza....

¿CANDO O PARQUE NATURAL?

lunes, 31 de mayo de 2010

As Nogais repartiu 1.100 racións na Feira da Empanada dos Ancares

A estabilidade atmosférica axudou este domingo 30 de maio á Asociación de Empresarios das Nogais (Adean) a que a V edición da Feira da Empanada, celebrada na localidade, fose todo un éxito de expositores e público. No recinto instaláronse 24 postos de todo tipo de produtos autóctonos, empezando pola empanada e terminando pola artesanía, pero sen esquecer os embutidos ou o pan.
Os organizadores distribuíron un total de 1.100 racións de produtos autóctonos da Montaña lucense e calcula que máis de 1.500 persoas percorreron a mostra ao longo de toda a xornada. A maioría dos visitantes eran veciños dalgún dos municipios da Montaña, pero a capacidade de convocatoria desta feira gastronómica aumenta ano tras ano e cada vez son máis os residentes en distintos puntos da provincia que deciden visitar a zona, aproveitando a celebración desta mostra de produtos tradicionais da alta montaña lucense.
O recinto feiral abriu as súas portas ás once e media da mañá, pero ata a unha non tivo lugar a recepción de autoridades. Asistiron, a delegada territorial da Xunta, Raquel Arias; o deputado de Infraestruturas e alcalde de Becerreá, Manuel Martínez, en representación da Deputación provincial; os alcaldes de Baralla, o popular Manuel González Capón, e As Nogais, o socialista José Luís Coedo, e o xefe territorial de Agricultura, Ramón Carballo.
A degustación tivo lugar a partir da unha e media da tarde. Cada ración incluía tres tipos de empanadas e queixo do Cebreiro. A comida estivo animada coa actuación do grupo de baile tradicional Abrente.
As empanadas mais eloxiadas da mostra foron a tradicional de liscos e a innovadora de cogomelos con gambas. Francisco García

Loitemos pola Devesa, loitemos polo Courel

jueves, 27 de mayo de 2010

As Nogais exalta os produtos típicos dos Ancares

Feria da empanada


A Asociación de empresarios das Nogais, organizadora da Feria da empanada e produtos dos Ancares, decidiu retomar nesta quinta edición a data habitual de celebración, que é o último domingo de maio, por considerala máis apropiada que o mes de agosto. Nesta feira daranse cita máis dunha trintena de expositores, maioritariamente produtores da comarca que acudirán con pan, empanadas, tortas, embutidos, queixo e todo tipo de obxectos artesáns. A degustación está prevista para as 13.30 e durante a feira haberá baile galego coa asociación cultural Abrente. A Voz

martes, 25 de mayo de 2010

Unha ruta de sendeirismo une O Cebreiro e Quiroga ao longo do río Lor

A asociación Santo Graal do Cebreiro é a responsable dunha nova ruta de sendeirismo por O Courel e a Ribeira Sacra, concretamente ao longo do río Lor entre Pedrafita e Augasmestas, onde esta canle se une ao Sil. O colectivo investiu 90.000 euros na limpeza e sinalización dos espazos polos que, a partir de agora, poderán transitar todo os amantes da natureza. O acto inaugural do percorrido celebrouse na localidade courelesa de Seoane.
Desde a agrupación Santo Graal indicaron que se trata dunha nova proposta turística de 68 quilómetros de lonxitude na que "o camiñante descubrirá os auténticos encantos da Galicia interior, con paraxes de natureza pura, unha flora e unha fauna rica en variedades e a etnografía propia dos recunchos de montaña"
A realización completa desta ruta tan longa é posible grazas á existencia de numerosos núcleos de poboación que balizan o camiño.
O primeiro tramo une O Cebreiro con Trabazas, cunha lonxitude de 12 quilómetros. O segundo vai desde este último punto a Ferreiría de Seoane, con pouco máis de nove.
A terceira etapa chega desde O Courel ata Traspando, con case dez quilómetros de lonxitude; para logo chegar a Froxán, tamén no Courel, tras percorrer outros 9,3 quilómetros.
O penúltimo tramo chega ata As Laceiras e dispón de case 12 quilómetros, para finalizar en Augasmestas, tras percorrer os 15 quilómetros finais.
Os responsables da agrupación Santo Graal sinalaron que o atractivo desta ruta é que reivindica "o turismo de interior, o turismo sostible, dun territorio que en gran parte atravesa un espazo natural protexido de Galicia, xa que discorre por zonas da Rede Natura e lugares de interese comunitario que foron declarados zona de especial protección dos valores naturais".
Este colectivo do Cebreiro recomenda aos camiñantes que fagan a ruta que se tomen "o seu tempo, que respiren, que noten o vento na súa cara, que descansen á beira do río e que falen cos veciños das aldeas, pois se trata dunha zona que aínda atesoura tradicións e formas de vida que recordan tempos pasados".
O Progreso

domingo, 16 de mayo de 2010

Respostas as tuas preguntas (I)

Todas as respostas veñen recollidas no PORN do Parque Natural (plan de ordenamento dos Recursos Naturais) Podes atoparlo eiqui (41 megas)


-Podese plantar pino do pais e venderlo?    SI


-Podese recoller setas e venderlas?   SI


-Podese abonar con zurros?   SI
-Haberá axudas economicas a explotacions agricolas, gandeiras e forestais?   SI


-Haberá axudas económicas a produccions artesanais e Turismo Rural?   SI


-Cantos postos de traballo crearanse? 40 postos direitos e uns 200  indireitos


-Podese recoller castanhas, cogomelos, para o seu propio aproveitamento?   SI


-Podese ponher cerramentos e valados?    SI


-Hai axudas para valados eléctricos?    SI


-Podese recoller e vender despois Mel?   SI


-Hai algunha actividade agrícola que non poida levarse a cabo no Parque Natural?     NON


-Prohibiranse as explotacións gandeiras?    NON


-Prohibise a caza?    NON, Só en aquelas zonas de especial protección (oso, pita do monte,etc.)


-Respéctase a propiedade privada dos terreos do parque natural? SI, sempre, de feito é un dereito recollido na Constitución Espanhola

Intereses en contra do Parque Natural dos Ancares?


Asociación Pico Sur Ancares


Esta asociación é a principal e posibelmente os únicos que manifestaronse en contra da creación do Parque Natural. Según os seus dirixentes conta con arredor dunhas cen persoas segundo vos datos dá propia Asociación, hai un bo número de emigrantes naviegos que teñen propiedades tanto non concello como non resto dá Comarca dos Ancares. Pero nas concentracions feitas en Ancares non pasaron das 30 persoas.  

"..Se fan o parque, igual quéimase todo"  (O Progreso)

A Asociación Pico Sur cre que co parque natural os veciños "non poderán moverse" libremente 




dentro da zona, que serán multados se non piden permiso para entrar ás súas casas (Non, non é broma, Pico Sur dixit) ou que o turismo terá "menos liberdade". 




Francisco Díaz asegura que os veciños queren ter opción a instalar aeroxeradores eólicos no seu territorio e que a Xunta pretende "quedarse gratuitamente" os seus terreos para limitar os seus usos e impedir, por exemplo, que poidan edificar libremente neles. 



Intereses Ocultos?



Pero cal é a realidade? 
Parece ser que a gran maioría dos membros desta asociación son cazadores que usan a miúdo as reservas de caza para a súa goce, e que ven como a creación dun Parque Natural limitaría o numero de animais que poideran matar. De feito Francisco Díaz Calvo, e o presidente da asociación Picos Sur e tamén o é presidente do Tecor de Naviaunha agrupación que acolle os cotos de caza do río Navia.

Tecores de caza, medereiros, 4X4...


Outro  cabalo de batalla é o aproveitamento madeireiro, que a plataforma veciñal considera que quedaría prohibido, pondo como exemplo o ocorrido noutros parques. Adega asegura que si é compatible ese aproveitamento. Os ecoloxistas manifestan que, cando menos sería prudente analizar as vantaxes de vivir nun parque natural. Tras incidir en que hai parroquias (Piornedo, Coro, Pontes do Gatín,Castelo de Doiras, etc. ) nas que é ben acollida esta posibilidade, algunhas das cales foron moi castigadas polos lumes no verán, que chegou moi preto das casas. Outros que poideran manter unha oposición ao Parque Natural soén os aficionados aos 4x4, xa que verían limitado os caminhos on donde poideran ficar os seus coches.

viernes, 14 de mayo de 2010

Auténtico viño dos Ancares

Artigo de Fernanda FollanaA vendima chegou con vinte días de atraso o ano pasado, para os últimos viticultores que quedan na ribeira do Navia, onde fai catro décadas a uva viviu tempos de esplendor. Entón as súas ladeiras asolladas estaban poboadas de viñas que hoxe xacen sepultadas pola maleza, vítimas do abandono do rural. O viño era un ben prezado e os veciños relatan que as casas podentes da montaña compraban terras na ribeira para plantar cepas: «Dicíase que ou que tinga unha viña, tinga unha mina», recordan. ¿Quen imaxina Navia, forestal e agrogandeira, unha potencia vinícola?. Nunha das empinadas ladeiras que encerran pobóaa, aprécianse os restos dun viñedo comido polo monte. Un tellado que asoma entre a maleza delata a presenza da caseta que servía de vixilancia. 

De entre as zarzas sae unha cepa que rube por un carballo. As súas follas de parra mestúranse coas do carballo e fermosos acios de uva negra reivindican os tempos dourados. Hoxe só algúns veciños dos pobos ribeiregos de Coea, A Ribeira, Barcia e Grandela dedícanse ao cultivo da vide e coa uva que eles mesmos cultivan elaboran o único viño genuinamente naviego, nunha comarca onde continúa a tradición de facelo nas casas, pero con uva de fóra. 

Igual que os irredutibles galos de Astérix, estes nostálxicos vinateros manteñen vivo o último reduto do viño nos Ancares. En Grandela, Jorge Díaz recolleu o sábado 400 quilos de uvas, coas que calcula que producirá uns trescentos litros de viño. «Este ano a colleita é algo peor en cantidade, pero a calidade dá uva é boa»: Mentres Jorge explica que as súas cepas son novo , mostra a empinada caída ata o río comida pola maleza, e afirma que noutro tempo estivo repleta de vides. «Eu volvín a isto por recordar vos tempos de antes cando de neno ía facer xornais á vendima. Para min é unha alegría»: Jorge, que é albanel, plantou as súas vides fai nove anos e introduciu mencía, alicante e godello. Tamén cultiva uva do país, a partir dunha cepa vella que conta que tiña máis dun século cando fai trinta anos recuperouna co propósito de «conservar a raza". Mestura toda a uva e elabora un viño tinto que di que non é acedo e que ten un toque afrutado mercé ao godello. «Ou ano pasado estaba exquisito», afirma un veciño.

Como as vides de Jorge, as que ten en Barcia Raúl Suárez, un xubilado de 83 anos, tamén son novas. Raúl relata que emigrou a Bilbao no ano 75 porque o seu pai non quixo darlle o mayorazgo, e que retornou prexubilado dos altos fornos a principios dos noventa. 

Os seus outros sete irmáns tiveron que emigrar tamén e nas terras en que a súa familia tiña os viñedos hoxe móstranos os piñeiros e o monte. Raúl recuperou para o seu viña cepas de uva branca e negra do país porque, di, «eran as que tiñamos na casa» e vendimió este ano setecentos quilos de uva. Do viño que producirá darán boa conta el e a súa numerosa familia e cre que cando deixe as vides comerallas tamén o monte porque ninguen dos seus quince sobriños mostra interese por continuar cultivándoas.
Raúl refire con nostalxia que antes na Poboa case todas as casas tiñan cantina e que o viño que se vendía nelas maioritariamente era de uva da zona. «Só nunha feira había algún almacén que gastaba un bocoi, que leva oitocentos litros». Daqueles tempos de abundancia vitícola recorda que chegaban a Barcia a comprar viño cantineros da montaña e que os veciños de Abrente venderon todas os seus viñas a «ricachóns de fóra» e que logo tiveron que plantar unha nova para eles.


A vella usanza

Raúl continúa facendo o viño como outrora: «A única diferenza é que antes pisabamos as uvas descalzos, pero polo demais faise igual». As cepas de Raúl están moi xuntas e as cava a man; pisa as uvas en tinas de madeira con botas de goma; e fermenta o zume en cubas tamén de madeira; posteriormente trasiega o viño ás barricas. «Ou que non quédame é ningún cacho», laméntase, e explica que eran recipientes de madeira para beber o viño. Cando un veciño recorda que dicían que os vasos do viño non debían lavarse, Raúl replica con sorna: «Era por non ir pola auga á fonte, que ben mellor sabe nun vaso limpo».

martes, 11 de mayo de 2010

O home que atraeu ás cegoñas

En Neira de Rei aseguran que as migratorias se instalaron no pobo porque un veciño fíxolles varios niños e ata deseñou unhas aves simuladas con techopán. Desde entón repiten cada ano



Totó, como así o bautizou o seu neto, é o home das cegoñas. En San Miguel de Neira de Rei, en Baralla, non queda ninguén que non coñeza a súa historia e a maioría cre que foi el quen atraeu a estas aves ao pobo hai xa algún tempo. Ata que este veciño, Toñín Lombardía Santiso, puxo en marcha os seus plans, as migratorias non facían parada e fonda no pobo. Todo o contrario, nin se achegaban. Desde que Totó preparoulles todo, a colonia de zancudas comeza a ser abundante, tanto que de seguir así é posible que chegue un momento que haxa máis aves que veciños. «Este ano xa teño visto ata 14 nos prados», comentou unha muller do pobo.
Volvendo á historia de Totó, resulta que este home que agora está xubilado e que, grazas ao seu optimismo vai superando algúns achaques de saúde, traballou en Fenosa durante moitos anos na zona de Ponferrada. Alí as cegoñas adoitan ser algo moi corrente e el simpatizou con elas, tanto que pensou en levalas ao seu pobo. Semellante reto é posible que non conseguise nin Rodríguez de la Fuente, pero Toñín acabou lográndoo.
Cando chegou á súa casa, o primeiro que fixo foi executar un plan que lle andaba dando voltas na cabeza e que pasaba por fabricarlles ás aves varios niños e colocalos no alto duns postes para que se fixasen neles e así ter todo o traballo feito.
Diante da súa casa empolicouse a un poste e colocoulle na parte superior unha plataforma sobre a cal foi facendo ao seu aire un niño. Pero, aínda quedaba algo pendente.
Pensaba que o niño non podía ser suficiente e creou unhas cegoñas de techopan, con pico, patas e todo. Para dar aínda moito máis realismo á súa iniciativa, que os ecoloxistas quizais debían premiar, ideou un sistema para facer que as falsas zancudas movésense. Fixo unha plataforma giratoria que posibilitaba que os animais desen voltas.

A picotazos
Parece que as cegoñas ao principio fixéronse as interesantes, pero finalmente decidíronse. Primeiro deixáronlle a Totó en casa ao seu neto. «E vos quince días despois de que nacera, viñeron elas», contou a súa esposa.
As aves foron recibidas cos brazos abertos e a noticia da súa chegada correu de casa en casa por San Miguel. Nunca ata entón visen cegoñas na zona.
Parece que ás aves emigrantes non lles fixo moita graza os seus colegas de techopán e o primeiro que fixeron foi emprendela a picotazos con elas ata o extremo de deixalas desintegradas nun airiño. Os niños foi outra cousa: ¡Para que traballar meses e meses transportando e colocando os materiais se xa Totó preparounos!
Toñín entusiasmouse tanto que colocou niños case a torto e a dereito. As cegoñas, que non son bobas, chegaron e instaláronse. Parece que a zona lles gustou e agora repiten e repiten. Os veciños recibíronas cos brazos abertos. Tanto é así que cando o vendaval lles mandou a terra un dos niños, pronto se apresuraron a volver colocalo. Co paso do tempo Totó comezou a falar ás súas cegoñas. «E ata me contestan cun concerto de pico», dixo.

domingo, 9 de mayo de 2010

Os últimos teitadores das pallozas galaicas

Artigo de Fernanda Follana. Un ancarés viaxa pola Prehistoria de Galicia pondo cubertas de palla en Santa Tegra, Vigo e Campo Lameiro






Na serra galaico-leonesa dos Ancares, o país por excelencia das pallozas, sobran os dedos dunha man para contar aos últimos teitadores de Galicia, un oficio milenario, probablemente tan antigo como a propia construción na nosa comunidade. Manuel Monteserín, Chis, aprendeuno por necesidade hai dez anos, cando tiña que pór a cuberta de palla ao seu hórreo, na aldea de Balboa, na vertente leonesa dos Ancares.
«O teitador só podíame vir dous días, así que me fixei en como o facía e logo seguín eu mesmo», recorda. Nun esforzo autodidacta, Chis pasou de aprendiz a mestre «botando unha man a algúns veciños», di, e techando a palloza de nova construción que levantou xunto ao hórreo, onde rexenta un bar-concerto.
Non se imaxinaba entón que comezaba un oficio que hoxe lle leva a viaxar pola Prehistoria de Galicia: na Citania de Santa Trega (A Guarda), no Monte do Castro (Vigo); e en Campo Lameiro (Pontevedra), a capital galega da arte rupestre, o teitador ancarés deixou a súa firma pondo cuberta ás pallozas que recrean construcións da época.

Arte e léxico en extinción
«Dos mollos fanse colmos e vanse colocando en tiras [filas verticais de colmos superpuestos que se atan á estrutura da palloza]. As distintas tiras de colmos átanse entre si cos bincallos, que se obteñen do mesmo colmo»: o teitador matiza que os mollos son feixes de palla de centeo con gran, que hai que limpar e sacarlles a brea.
Ademais da arte, con este oficio antigo e rural pérdese tamén o léxico. Chis apunta que beo escríbese con be e que é un aro de rama de uz para fixar ben a cuberta e evitar que a levante o aire. «Ponse sobre todo nas zonas de montaña, máis expostas ao vento», engade.
O teito de palla dura uns dez anos dependendo do espesor dos colmos, que adoitan ser de 40 ou 50 centímetros, explica o teitador, e as reparacións fanse por zonas: «Quítanse os colmos vellos e colócanse os novos, como pondo parches».
Outrora sementábase centeo por todas as partes, pero hoxe a palla para teitar chega principalmente de Astorga. «Hai que encargala e non se consegue fóra de tempada», di Chis, que explica que coa mecanización da herba cortada fanse pacas e non se malla, polo que resulta difícil conseguir palla para teitos e a que chega vén en bruto.
A palla é quizais o primeiro material con propiedades impermeables que utilizaron os nosos antepasados galegos. Ademais dos teitos, confeccionaban con ela as carozas, unha especie de chubasquero que pode verse na palloza-museo Casa do Sesto, no Piornedo, pero tamén a poucos quilómetros do mar, nun museo de Vilanova dá Cerveira, na beira portuguesa do Miño. Alí está exposta como indumentaria do recolector de mexillón.
Nas pallozas de Campo Lameiro, construídas con adobe, a Chis encargáronlle cubertas de xestas. «Poden verse nos teitos de Asturies», di, mentres explica que as xestas son da contorna de Balboa.